Violeta Milićević 
U podnožju Svrljiških planina, nedaleko od sela Prekonoga, nalazi se jedna od najlepših i najtajanstvenijih prirodnih atrakcija istočne Srbije – Prekonoška pećina. Ova fascinantna pećina, poznata po svojoj lepoti i jedinstvenim prirodnim formacijama, privlači ljubitelje prirode, avanturiste i speleologe iz svih krajeva.
Prekonoška pećina smeštena je na visini od oko 580 metara nadmorske visine i prostire se kroz duge hodnike ispunjene neverovatnim krečnjačkim ukrasima. Stalagmiti, stalaktiti i pećinski stubovi oblikovani su tokom hiljada godina, stvarajući bajkovit prizor koji posetiocima oduzima dah. Posebno se izdvajaju kristalno čiste pećinske dvorane, koje reflektuju svetlost i stvaraju magičnu atmosferu.
Jedna od zanimljivosti ove pećine jeste podzemni tok vode koji prolazi kroz njene hodnike, doprinoseći njenom oblikovanju i stalnoj promeni unutrašnjih struktura. Reka koja izvire u pećini i ponire dalje u dubine pruža poseban doživljaj istraživačima koji se upuštaju u avanturu otkrivanja njenih skrivenih delova.
Prekonoška pećina nije samo prirodna lepota, već i značajno arheološko nalazište. U njenim dubinama pronađeni su tragovi praistorijskih naselja, što ukazuje na to da su ljudi još u davna vremena prepoznali njenu vrednost. Ove otkriće čine pećinu mestom od posebnog značaja za proučavanje prošlosti ovog kraja.
Pristup pećini je moguć uz vođene ture, koje omogućavaju posetiocima da se upoznaju sa njenim bogatstvima na bezbedan način. Lokalni vodiči objašnjavaju geološke procese, istoriju pećine i njene prirodne osobenosti, pružajući nezaboravno iskustvo svim posetiocima.
Prekonoška pećina je još jedan dragulj prirode istočne Srbije, koji čeka da bude otkriven i cenjen. Njena lepota, istorija i prirodna raznovrsnost čine je mestom koje ostavlja neizbrisiv trag u srcima svih koji je posete. Ako tražite destinaciju koja spaja avanturu, prirodu i istoriju, Prekonoška pećina je pravi izbor.
Mesto susreta velikih umova srpske nauke
Daleke 1867. godine, sa svojim studentima, Prekonošku pećinu je posetio dr. Josif Pančić, jedan od najvećih prirodnjaka Srbije i osnivač mnogih naučnih disciplina. Rođen 5. aprila 1814. godine, Pančić je bio botaničar svetskog glasa i lekar po pozivu, ali botaničar po naklonosti. Smatra se za najboljeg poznavalca flore Srbije, a njegova istraživanja doprinela su razumevanju prirodnih osobina srpskih zemalja. Bio je prvi predsednik Srpske Kraljevske Akademije i jedno od najvažnijih imena srpske nauke i kulture 19. veka.
Pored njega, Prekonošku pećinu posetili su i drugi eminentni naučnici, među kojima su geolog prof. Jovan Žujović, osnivač geološke nauke u Srbiji, rudarski inženjer F. Hofman, kao i čuveni geograf Jovan Cvijić, predsednik Srpske Kraljevske Akademije i rektor Beogradskog univerziteta. Žujović je bio pionir u oblasti geologije, a Cvijić je svojim istraživanjima značajno doprineo razvoju geografije Balkanskog poluostrva.
Zanimljivo je da je Prekonošku pećinu 1923. godine posetila i ekspedicija Speleološkog instituta iz Kluža u Rumuniji. Ekspedicijom je rukovodio profesor Ženel, a među učesnicima su bili i profesori Siniša Stanković iz Beograda, P. A. Chappnis iz Bazela, A. Magdelaine iz Pariza i A. Winler iz Beča. Ova ekspedicija doprinela je daljim istraživanjima i popularizaciji pećine, koja je sa svakim novim posetama postajala sve značajnija u naučnom svetu.
Ovaj projekat sufinansiran je sredstvima Opštine Svrljig. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
