Violeta Milićević 
Danas su na spomenik kralju Aleksandru I Karađorđeviću u Nišu položeni venci povodom godišnjice njegovog ubistva u Marseju u Francuskoj. Ovaj događaj je prvi put od 1941. godine organizovan u zvaničnoj ceremoniji pod pokroviteljstvom Republike Srbije i lokalnih vlasti, kao čin sećanja na kralja Aleksandra, mučenički stradalog tokom Marseljskog atentata 1934. godine.
Kralj je stradao od ruke pripadnika VMRO-a, makedonske separatističke organizacije, u saradnji sa ustaškim pokretom, što je kasnije dovelo do destabilizacije Jugoslavije.
Ceremoniji su prisustvovali državni sekretar Ministarstva kulture Dejan Antić, zamenik gradonačelnika Luka Gašević, predsednik Skupštine grada Niša prof. dr Igor Novaković, predstavniciGradskih opština, boračkih organizacija kao i brojni građani.
„Prvi put od 1941. godine do danas, država Srbija i lokalna vlast organizuju ceremoniju odavanja počasti mučenički postradalom kralju Aleksandru I Karađorđeviću. On je ubijen u atentatu koji su izveli pripadnici separatističkog pokreta VMRO, a samo nekoliko meseci pre tog čina, u avgustu 1934. godine, dogodio se susret lidera VMRO-a i ustaškog pokreta. Kralj Aleksandar bio je stub odbrane Jugoslavije, zemlje koja je stvorena krvlju srpskih ratnika na Ceru i Kolubari. On je prva žrtva fašističke nemani koja je nekoliko godina kasnije započela Drugi svetski rat“, istakao je državni sekretar Dejan Antić.
Unutrašnje separatističke snage, zajedno sa spoljašnjim revizionističkim silama, imale su zadatak da uklone Aleksandra, koji je bio stub odbrane Jugoslavije, dodao je Antić.
“To je bila Jugoslavija stvorena krvlju srpskih ratnika na Ceru i Kolubari, kostima srpskih boraca sa Gorničevaka, Mačkovog kamena i Dobrog polja. Zato možemo reći da je kralj Aleksandar bio prva žrtva fašističke nemani koja će samo nekoliko godina kasnije, nakon Marseljskog atentata, zaviti svet u crno započinjanjem Drugog svetskog rata”, naglasio je državni sekretar.
Tokom vladavine kralja Aleksandra, Niš je bio sedište Moravske banovine, podseća on i dodaje da je time ovaj grad postao značajan ekonomski, privredni, politički, kulturni i društveni centar čitavog regiona južne Srbije.
“Takođe, Niš je bio izuzetno važan u vojno-političkom, geostrateškom i geopolitičkom smislu”, izjavio je Dejan Antić, državni sekretar Ministarstva kulture.
Svetozar Aleksov, gradski većnik, podsetio je prisutne na značaj kralja Aleksandra za Niš, grad koji je za vreme njegove vladavine bio sedište Moravske banovine.
„Prvi put obeležavamo ovaj dan, ali grad Niš ima izuzetno poštovanje prema kralju Aleksandru I Karađorđeviću, Aleksandru Jedinstvenom. Mi smo ispred jednog monumentalnog spomenika, kojim se obeležava njegova uloga u gradu i doprinos u stvaranju Kraljevine Jugoslavije. Njegove vizije su bile napredne, ali strašnim zločinom 1934. godine u Marseju, njegov život je prekinut.“
Veteran Srđan Vasilinović je ovom prilikom istakao da je atentat na kralja Aleksandra početak tragedije srpskog naroda.
„Pucanj na kralja Aleksandra nije samo pucanj na Jugoslaviju, već početak genocida nad srpskim narodom. Taj pucanj je simboličan jer je označio otvoreni lov na jedan narod, a organizacija atentata povezana je sa onima koji su kasnije rasparčali Jugoslaviju i počinili zločine nad Srbima.“
Foto: Glas juga
Ko je bio kralj Aleksandar Karađorđević?
Kralj Aleksandar I Karađorđević, poznat i kao Aleksandar Ujedinitelj, bio je vođa Srbije u pobedničkim borbama od 1912. do 1918. godine, tokom Balkanskih ratova i Prvog svetskog rata. Njegova najveća zasluga bila je stvaranje Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1918. godine, kasnije poznate kao Kraljevina Jugoslavija. Aleksandar je bio sin kralja Petra I Karađorđevića, i nasledio je presto 1921. godine.
Kralj Aleksandar je ubijen 9. oktobra 1934. u Marselju, u atentatu organizovanom od strane ustaškog i VMRO pokreta. Njegova smrt ostavila je neizbrisiv trag na jugoslovensku i svetsku političku scenu, a atentat je bio jedan od prvih velikih fašističkih napada u Evropi pre Drugog svetskog rata.
