Violeta Milićević 
Teya Dora predstavnica je Srbije na Evroviziji 2024. godine, a pesmom „Ramonda“ će pokušati da osvoji srca evropske publike i Evroviziju ponovo dovede u Beograd. Cvet se zapravo zove Natalijina ramonda, Teya Dori je bio inspiracija za pesmu koja ne prestaje da zanima javnost zbog jake simbolike.
Natalijina ramonda je cvet koji se koristi kao glavni motiv za amblem Dana primirja u Prvom svetskom ratu, koji se slavi 11. novembra.
‘Ideja je bila da se predstavi dramatična bajka koja priča priču o hrabrosti, istrajnosti, ali i fragilnosti. Ona koja podseća da posle kiše uvek dođe Sunce, da je svetlo na kraju tunela, da je noć najtamnija pred svitanje. Audio-vizuelni narativ performansa govori univerzalnim jezikom, te može da se razume na globalnom nivou, ali sa jakom, lokalnom porukom koju nosi simbol cveta ramonde”, saopštio je tim pevačice.
Tekst pesme
Kao glavni motiv za amblem za Dan pobede koristi se cvet Natalijine ramonde, koja se nalazi na spisku retkih, ugroženih i endemičnih biljaka Evrope, a u Srbiji je zaštićena zakonom kao prirodna retkost.
Ovaj cvet je u botanici poznat i kao cvet feniks jer i kad se potpuno osuši, ukoliko se zalije, može da oživi. Otuda i simbolika „ponovonog rađanja“ Srbije koja je uspela da se oporavi nakon stradanja.
Biljku je 1884. godine u okolini Niša otkrio doktor Sava Petrović, dvorski lekar kralja Milana Obrenovća. Zajedno sa Josifom Pančićem opisao je ovu vrstu i dao joj ime po kraljici Nataliji.
Osim u Srbiji, Natalijina ramonda raste još samo u Grčkoj i Makedoniji, odn. na planini Nidže, čiji je najviši vrh Kajmakčalan, poprište najžešćih borbi na Solunskom frontu tokom Prvog svetskog rata.
Danko Jović, rukovodilac radne jedinice Zavoda za zaštitu prirode Srbije u Nišu
Na koju god stranu se okrenuli iz centra Niša vide se zaštićena prirodna dobra 1. kategorije – Suva i Stara planina, Rtanj, Sićevačka i Jelašnička klisura. Ovaj grad, koji se nalazi u jednom od centara bio i geodiverziteta Evrope, okružuje čak 20-ak zaštićenih područja. I svako ima izuzetnu geomorfološku vrednost.
„Tu su klisure bogate raznom ornamentikom u geomorfološkom smislu sa ostenjacima, potkapinama, pećinama, kako što su Sićevačka i Jelašnička klisura. One su bogate i biljnim i životinjskim vrstama. U Sićevačkoj i Jelašničkoj klisuri, i samo u te dve klisiure žive zajedno Ramonda Serbika i Ramonda Natalija“, istakao je mr Danko Jović, Zavod za zaštitu prirode Srbije, kancelarija Niš.
Srpska ramonda je rasprostranjenija na Balkanskom poluostrvu i može se naći, osim u našoj zemlji, i u Severnoj Makedoniji, Grčkoj, Albaniji i Crnoj Gori, dok se Natalijina ramonda može naći u Srbiji, Severnoj Makedoniji i Grčkoj.
“Obe biljke su tercijarni relikti, što znači da su preživele ledeno doba do današnjih dana. Uglavnom ih možemo sresti u klisurama i kanjonima, jer su to mesta koja su tokom ledenog doba sačuvale biljke iz roda ramonda.”
Na prvi pogled obe biljke izgledaju isto, ali zapravo postoji razlika i u listovima i u cvetovima.
“Natalijina ramonda ima listove rozete koji su pravilno testerasto nazubljeni, dok su kod Srpske ramonde nepravilno testerasto nazubljeni. Cvetovi kod Natalijine ramonde su tamno ljubičasti i krunični listići se preklapaju, a kod Srpske ramonde se preklapaju i boje su svetlo ljubičaste”, objašnjavaju stručnjaci.
View this post on Instagram
Osim ramonde, u amblemu se pojavljuje i motiv trake Albanske spomenice, koja se nalazi iznad cveta. Preporuka je da se ovaj amblem nosi na reveru u nedelji koja prethodi prazniku, kao i na sam dan praznika.
U tekstu korišćeni podaci i izjave koji su objavljeni na Glasu juga 11. novembra 2023. godine.
